Họ chăm sóc mái tóc, họ cạo mặt, cắt móng tay và chuyên chú trang sức được chừng nào hay chừng ấy. Đối với họ không có gì bi quan. Bận nầy cậu leo lên đỉnh cây dừa, dùng dao chặt lấy củ hủ nó và tuôn dừa như mưa bom.
Hằng loạt kỷ niệm ấy phụ họa với âm thanh văng vẳng của: Lời hứa hẹn buổi năm xưa, Mảnh tình trìu mến trao đưa. Phần đông đổ xô về các môn chơi. Họ coi kỹ từng hột bụi, bún, phủi.
Tình yêu do Thượng đế ban, hôn nhân do Thượng đế lập. Về đường tinh thần có những ảnh hưởng đáng tiếc nầy: Trí nhớ mòn mỏi đi, trí tuệ mịt mờ, ý chí bạc nhược, trí tưởng tượng khô cạn. Họ chưa biết ai là tri kỷ nhưng có tật coi ai cũng là tri âm.
Cho đặng việc sáng tạo của Ngài tiếp tục mà không cần phép lạ bất ngờ mà vẫn huyền bí, Ngài gieo trong tâm khảm nam nữ nhu cầu bổ túc nhau. Mà từ chỗ phẫn uất đến chỗ phản động chỉ còn một bước gần. Cũng có đôi khi họ bàn tán về những thành công, về vận mạng, về tài ba của họ.
Nhưng tâm hồn ấy tôi thấy có thể thành công to mà cũng có thể thất bại to. Có nhiều hiện tượng thoái giảm bên trong cơ quan trái thận chẳng hạn, lúc 11 tuổi nặng hơn 16, 17 tuổi. đến lúc họ lập gia đình, họ cưới bà vợ thiệt ai có lương tri thẩm mỹ đều cho là đáng thương hại quá.
Là một hữu thể giàu lý trí, nhưng trong khi yêu, bạn trai ít dùng đủ khả năng nầy, thứ khả năng thường kém ở bạn gái mà lại được bạn gái coi như kim chỉ nam lúc gảy ngón đ àn tình như chúng ta sẽ nói sau. Những nhà tâm lý học gọi là thứ tình tâm giao lãng mạn. Mà thường tuổi thơ hay làm nhiều việc tuổi già rơi lệ.
Nếu bạn trai hơn bạn gái về ý chí bao nhiêu thì cũng thua về trực giác bấy nhiêu. Người bạn trai có lý tưởng tu hành đứng đắn, tự giải thoát được vòng lao lý nói trên. Vì quá tự coi mình là vật quan trọng, quá tin tưởng nơi năng lực của mình và sống trong mộng danh vọng nên bạn trai có kẻ mắc tật kiêu ngạo.
Những bề trái của thế tục giúp họ tìm một thứ lạc thú trong tâm hồn và trong khi diệt dục, hành đức họ mong sự chiếm hữu Thượng đế là toàn phúc bên kia bờ cõi cái chết. Các hiện tượng nầy báo hiệu rõ rệt bạn trai đã qua hẳn thời kỳ tiền thanh niên và bước qua cửa thanh niên. Không gì khổ bằng mụn bọc: nó làm cho không ít bạn trai mặt lớn mặt nhỏ, sưng húp và đau rát.
Khi chưa có sự bảo đảm cho đời sống gia đình thiếu gì chàng trai giỡn với ái tình và bị ái tình trả đũa như anh ấy. Bổn phận nhà giáo dục là tìm hiểu căn góc bạn trai, soi đường sáng cho họ, giúp đỡ họ chiếm đoạt, bảo tồn chân lý. Bạn trai tự trọng lắm.
Cũng vì lý do nầy mà trong đời sống uyên ương vợ chồng sau thời gian sống chung nhau lâu, lúc gần nhau vợ hay bàn tâm sự, thích thú vị của sự trao đổi tâm tình, còn chồng hay bị cám dỗ ngày về sự tìm kiến nhục lạc. Trong xã hội có biết bao cô gái viết hằng trăm lá thư thề tạc một chữ đồng đến xương với tình lang, biết bao người gái đã làm vợ rồi, đang làm vợ mà gặp bạn tình cũ vẫn mua bán tình chung cách tự nhiên. Họ không cân đo ác ý để làm hại, cũng không hề tìm dịp để làm hại cho kẻ khác.